Decubitus veroorzaakt veel menselijk lijden en zelfs overlijden. Hoeveel sterfgevallen per jaar? Dat is nauwelijks te vinden in Nederlandse gezondheidszorgcijfers. Sterker nog, decubitus staat in Nederland officieel niet eens te boek als doodsoorzaak. En dat is niet terecht.
Doorligplekken kunnen dodelijk zijn
Decubitus is zeer ernstig en kan zelfs leiden tot overlijden door bloedvergiftiging. In de wonden groeien schadelijke bacteriën, die vrij gemakkelijk in de bloedbaan terecht kunnen komen. Dit kan dodelijk zijn, zo wees onderzoek van de Universiteit of California, Los Angeles (UCLA) al in 2012 uit.
Doorliggen gevaarlijk bij lage weerstand
Doorligplekken zijn met name gevaarlijk of zelfs levensbedreigend voor mensen met een lage weerstand. Volgens Nursing.nl hebben ouderen die tijdens ziekenhuisopname decubitus krijgen meer kans op overlijden tijdens het verblijf in het hospitaal. Zelfs onder een klein doorligwondje kunnen al uitgebreide, ernstige onderhuidse beschadigingen aanwezig zijn.
Sterfgevallen door decubitus
Diverse Britse mediapublicaties – waaronder het BBC-bericht ‘The Bedsore Scanner Which Could Save Thousands Of Lives’ – melden dat decubitus in het Verenigd Koninkrijk jaarlijks 60.000 levens eist en 2,1 miljard Britse pond kost. Vertaald naar Nederland, met ongeveer een derde van het Britse inwonersaantal, zou het gaan om ruim 18.500 doden op jaarbasis. Nogmaals, dit is een cijfer dat in Nederland door andere oorzaken hoger of lager zou kunnen uitvallen. Dat decubitus veel slachtoffers eist, is echter wel zeker.
Besparen op zorgkosten
Naar analogie van de Britse cijfers zou doorliggen in Nederland jaarlijks zo’n 700 miljoen euro aan zorgkosten met zich meebrengen. Dit cijfer kunnen we overigens niet hard maken. Wel hard is de minimale besparing van 1.300 euro zorgkosten per patiënt – ‘een conservatieve raming’ – die volgens het rapport ‘Innovatie van complexe wondzorg’ van Capgemini in opdracht van de Nederlandse ZorgAutoriteit (NZA) gerealiseerd kan worden.
Zorgkosten door complexe wonden
Dit onderzoek richtte zich op brede complexe wondzorg, naast decubitus ook diabetische voeten, beenulcera en posttraumatische wonden: ‘De kosten van de zorg voor patiënten met complexe wonden zijn hoog vanwege de vaak langdurige inzet van zorgprofessionals, zoals (wond)verpleegkundigen, huisartsen en medisch specialisten en het gebruik van genees- en verbandmiddelen.’
Menselijk lijden en kwaliteit van leven
Decubitus heeft een grote impact op de kwaliteit van leven. Het is pijnlijk en zorgt voor beperkingen in mobiliteit en functioneren. Ook vergroot doorliggen de kans op infecties, terugkerende wonden en opname in ziekenhuis of verpleeghuis. Optimale zorg voorkomt en bestrijdt decubitus: reinigen van wonden, verwijderen van dood weefsel, bestrijding van infecties, zorg voor een optimaal voedingspatroon en gebruik van speciale anti-decubitusmatrassen. Zo wordt het menselijk leed door decubitus tot het minimum beperkt.